ႏွလံုးသားေလး မနာက်င္ၾကေစဖို႕

ကမၻာၾကီးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် လူေတြရဲ႕ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံေတြဟာလည္း ေၿပာင္းလဲလာပါတယ္။ ထိုအခါ ေရာဂါအေပါင္းဟာလဲ မဖိတ္ေခၚဘဲနဲ႕၀င္ေရာက္လာၾကပါတယ္။ အထူးသၿဖင့္ Life Style ေၿပာင္းလဲၿခင္းေၾကာင့္ ၿဖစ္ပြါးရေသာ ေရာဂါေတြထဲမွာ ႏွလံုးေရာဂါ ၊ ေသြးတိုးေရာဂါေတြဟာ လူသားေတြရဲ႕ အသက္ကိုၿခိမ္းေၿခာက္ေနပါတယ္။ Heart Attack လို႕ေခၚတဲ့ ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ဆံုးရႈံးခဲ့ၾကရတဲ့ အသက္ေပါင္းဟာလဲ မနဲလွပါဘူး။ စကၠန္႕ ၊ မိနစ္နဲ႕အမွ် ေသဆံုးေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏွလံုးသားေလးေတြ က်န္းမာၾကေစဖို႕ ၊ မနာၾကင္ၾကရေစဖို႕ ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္း ( AMI - Acute Myocardial Infarction ) ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ သို႕မဟုတ္ Heart Attack ေၾကာင္းကို တင္ၿပေပးလိုက္ပါတယ္။

ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္း ( AMI ) ဆိုတာဘာလဲ
ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္း ( AMI - Acute Myocardial Infarction ) ကို မ်ားေသာအားၿဖင့္ Heart Attack လို႕သိၾကပါတယ္။ Myocardial Infarction ဆိုတာ Myocardium ( ႏွလံုးၾကြက္သား ) ႏွင့္ Infarction (ေသြးငတ္ၿခင္းေၾကာင့္ ၾကြက္သားမ်ားေသဆံုးၿခင္း ) ဆိုတဲ့ စကားလံုးက တဆင့္လာၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ AMI ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ ၊ Sudden Cardiac Death ကဲ့သို႕ အၿခားႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ရုတ္တရက္ေသဆံုးၿခင္းမ်ားကိုလဲ Heart Attack လို႕ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲေနၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေန႕စဥ္ႏွင့္အမွ် Heart Attack ကိုခံစားေနရတဲ့ လူနာေတြကို ေတြ႕ေနပါတယ္။ Infarction ဘာေၾကာင့္ရသလဲဆိုရင္ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ဆီကိုေအာက္စီဂ်င္သယ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြ ( Coronary Arteries ) ပိတ္ဆို႕မႈေၾကာင့္ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြမွာ ေသြးလံုေလာက္စြာမရေသာေၾကာင့္ၿဖစ္ရတာပါ။ ေသြးလံုေလာက္စြာမရတဲ့အခါ ၾကြက္သားေတြနာၾကင္လာပါတယ္။ေနာက္ဆံုးတြင္ ေသြးလံုး၀မရေတာ့သည္အထိဆိုး၀ါးလာၿပီဆိုရင္ေတာ့ ၾကြက္သားဆဲလ္ေတြေသဆံုးသြားၾကပါတယ္။ ထိုအခါ ႏွလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြခ်ိဳ႕ယြင္းလာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး လံုး၀ရပ္တန္႕သြားၿပီး အသက္ဆံုးရံႈးရပါေတာ့တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္း ၊ ေသြးထဲမွာ အဆီဓါတ္မ်ားၿခင္းေတြဟာ ဒီေရာဂါကိုၿဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းထဲမွာပါ၀င္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္းေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာနံရံေလးေတြ ပ်က္ဆီးၿပီး ၊ အဆီခဲေလးေတြေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေတြပိတ္ဆို႕ရပါတယ္။ ဒီလို အဆီခဲမ်ား ( Cholesterol ) ႏွင့္ Fibrous Tissue ေလးေတြ စုပံုပိတ္ဆို႕မႈကို Atherosclerosis လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီလိုစတင္ပိတ္ဆို႕လာၿပီဆိုရင္ လူုနာဟာ ရင္ဘတ္ေအာင့္လိုက္တာ ဆုိၿပီး ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ဒါကို Angina Pectoris လို႕ေခၚပါတယ္။ အစပိုင္းမွာ ေအာင့္လိုက္ေပ်ာက္လိုက္ပါ။ တၿဖည္းၿဖည္း ေသြးေၾကာပိတ္တဲ့ ပမာဏပိုမ်ားလာတာနဲ႕အမွ် ရင္ဘတ္ေအာင့္တဲ့အၾကိမ္အေရအတြက္ ၊ ေအာင့္တဲ့ အခ်ိန္ၾကာၿမင့္စြာခံစားရတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ Heart Attack ကိုခံစားရပါေတာ့တယ္။

ၿဖစ္ပြားမႈႏႈန္း
၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ၾကီးရဲ႕ ခန္႕မွန္းခ်က္အရ တစ္ကမၻာလံုးေသဆံုးမႈမ်ားရဲ႕ ၁၂.၆ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ ႏွလံုးေသြးငတ္မႈေၾကာင့္ ၿဖစ္ပါတယ္။ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါႏွင့္ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းေရာဂါမ်ားၿပီးလွ်င္ တတိယေၿမာက္အၿဖစ္အမ်ားဆံုးေရာဂါၿဖစ္ပါတယ္။ ကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈမ်ားထက္ပင္ ပိုမ်ားပါတယ္။ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုတြင္ လူ ၅ ေယာက္ေသဆံုးလွ်င္ တစ္ေယာက္မွာ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါေၾကာင့္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ အသက္အရြယ္မေရြးၿဖစ္တတ္ပါတယ္။ အသက္ၾကီးလာတာနဲ႕အမွ် ေရာဂါၿဖစ္ဖို႕အတြက္ အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားလာပါတယ္။

ဘယ္လိုလူမ်ိဳးေတြမွာအၿဖစ္မ်ားလဲ
ႏွလံုးေသြးေၾကာေလးေတြပိတ္ဆို႕တဲ့ Atherosclerosis ေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္းၿဖစ္ရတာမို႕လို႕ ေအာက္မွာေဖာ္ၿပထားတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ AMI ၿဖစ္ေစတဲ့ အဓိက ေၾကာင္းအရင္းခံေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။
၁။ ငယ္ရြယ္သူမ်ားထက္စာလွ်င္ အသက္ၾကီးေသာသူေတြမွာပိုအၿဖစ္မ်ားပါတယ္။
၂။ ေယာက္က်ားေလးေတြမွာ အၿဖစ္ပိုမ်ားပါတယ္။
၃။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္း ။
၄။ ေသြးထဲတြင္အဆီဓါတ္မ်ားေနၿခင္း ( Hyperlipoproteinemia ) - အထူးသၿဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူၿပဳတဲ့ HDL - High Density Lipoprotein ေတြနဲေနၿပီး ၊ အက်ိဳးမၿပဳတဲ့ LDL- low Density Lipoprotein ေတြမ်ားေနၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
၅။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူမ်ား ။
၆။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူမ်ား။
၇။ အ၀လြန္ေသာသူမ်ား ။
၈။ ယခင္က ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိဖူးသူမ်ား ၊ ေလၿဖတ္ဖူးသူမ်ား ( Stroke )။
၉။ မၾကာခဏ ရင္ဘတ္ေအာင့္ေလ့ရွိသူမ်ား ( Angina ) ။
၁၀။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားေသာသူမ်ား ။
၁၁။ သေႏၶတားေဆး ( Oral Contraceptive Pills ) သုံးစြဲေနေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား။
၁၂။ မိသားစုထဲတြင္ ေသြးတိုးႏွင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူမ်ား ။

ႏွလံုးေသြးေၾကာဖြဲ႕စည္းမႈႏွင့္ ေသြးေၾကာက်ဥ္းၿခင္း
ကိုယ္ခႏၶာအဂၤ ါအစိတ္အပိုင္းအသီးသီးအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္နဲ႕ အာဟာရဓါတ္ေတြလံုေလာက္စြာရရွိဖုိ႕အတြက္ ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာအဖြဲ႕အစည္းက ေသြးကိုသယ္ေဆာင္ေပးၾကပါတယ္။ ထို႕အတူ ႏွလံုးကိုယ္တိုင္လဲ ေသြးလိုအပ္ပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြဆီကို ေသြးသယ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြကိုေတာ့ Coronary Arteries လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီေသြးေၾကာေလးေတြဟာ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီး Aorta ကေနထြက္လာၿပီး ႏွလံုးရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ အစိတ္အပိုင္းေတြဆီကို ေသြးသယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ အဓိကအားၿဖင့္ Coronary Arteries ႏွစ္ေခ်ာင္းရွိပါတယ္။ ႏွလံုးရဲ႕ ညာဘက္အၿခမ္းကို ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ Right Coronary Artery ၊ ဘယ္ဘက္အၿခမ္းကို ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ Left Coronary Artery တို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ Left Coronary Artery ကေန Circumflux Artery ႏွင့္ Anterior Descending Artery ဆိုၿပီး ေသြးေၾကာႏွစ္ေခ်ာင္းထပ္မံခြဲထြက္သြားပါတယ္။

ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ား

ေသြးေၾကာအသီးသီးက ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ ႏွလံုးအစိတ္အပိုင္းေတြကေတာ့ -
၁။ Right Coronary Artery - ညာဘက္ေသြး၀င္ခန္းႏွင့္ ေသြးလႊတ္ခန္း ၊ ဘယ္ဘက္ေသြးလႊတ္ခန္း ေအာက္ဘက္ပိုင္း ၊ ႏွလံုးအခန္းေတြကိုပိုင္းၿခားထားေပးတဲ့ နံရံ ( Septum ) ေတြရဲ႕ အေနာက္ဘက္အပိုင္း ။
၂။ Circumflux Artery - ဘယ္ဘက္ေသြး၀င္ခန္း ၊ ဘယ္ဘက္ေသြးလႊတ္ခန္း ေဘးဘက္ႏွင့္ အေနာက္ဘက္အပိုင္း ။
၃။ Anterior Descending Artery - ဘယ္ဘက္ေသြးလႊတ္ခန္း အေရွ ႕ဘက္ႏွင့္ ေအာက္ဘက္ပိုင္း ၊ Septum ေတြရဲ႕ အေရွ ႕ဘက္ပိုင္း ။
ႏွလံုးေသြးေၾကာေလးေတြ က်ဥ္းေၿမာင္းပိတ္ဆို႕သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီေသြးေၾကာေလးေတြက ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ႏွလံုးၾကြက္သားေလးေတြဟာ ေသြးလံုေလာက္စြာမရရွိၾကေတာ့ပါဘူး။ ေသြးေၾကာ ပိတ္ဆို႕မႈဟာ မိနစ္ ၂၀ မွ ၄၀ ထိၾကာသြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြေသဆံုးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ၿပန္လည္ေကာင္းမြန္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး ။ ေသြးမရတဲ့အခ်ိန္ပိုၾကာေလ ေသဆံုးတဲ့ၾကြက္သား ပမာဏပိုမ်ားေလၿဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင့္ Time Is Muscle လို႕ဆိုရိုးရွိပါတယ္။ ေသဆံုးသြားတဲ့ ၾကြက္သားေတြေနရာမွာ အနာရြတ္ Fibrous တစ္ရႈးေတြနဲ႕အစားထိုးေပးပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား အလုပ္လုပ္ဖို႕အတြက္ လိုအပ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ေတြဟာ ဒီအမာရြတ္တစ္ရႈးေတြကိုၿဖစ္သန္းၿပီး မစီးဆင္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး ။ ထိုအခါႏွလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြဟာ စည္း၀ါးပ်က္ၿပီး ႏွလံုးခုန္တဲ့ ပံုစံမမွန္ေတာ့ပါဘူး ။ ဒါကို Arrhythemia လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီအေၿခအေနဟာ အလြန္ေၾကာက္ဖို႕ေကာင္းပါတယ္။ ႏွလံုးခုန္တဲ့ပံုစံမမွန္ေတာ့တဲ့အခါ ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပိုင္းေတြက လိုအပ္တဲ့ေသြးပမာဏကို ႏွလံုးက မညွစ္ထုတ္ေပးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး ။ အဂၤ ါအစိတ္အပိုင္းေတြဟာ ေသြးလံုေလာက္စြာမရေတာ့ပါဘူး ။ ဒါကို Cardiogenic Shock လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီအေၿခအေနဟာ အသက္အႏၱရာယ္ကုိပင္ စိုးရိမ္ရပါတယ္။

ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႕ေနပံု

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
Heart Attack ရၿပီဆိုရင္ ေအာက္ပါလကၡဏာေတြကို ခံစားရပါတယ္။-
၁။ ရင္ဘတ္ေအာင့္ၿခင္း ( Chest Pain ) - ရင္ဘတ္ေအာင့္တာဟာ Heart Attack မရခင္ ၾကြက္သားေတြေသြးလံုေလာက္စြာမရကတည္းက ခံစားရတဲ့ ေရွးဦးလကၡဏာတစ္ခုပါ ။ ေအာင့္လိုက္ ေပ်ာက္လိုက္နဲ႕ကာလအေတာ္ၾကာခံစားလာရပါတယ္။ ေအာင့္တဲ့ပံုစံက ရင္ဘတ္ေပၚမွာ အေလးတံုးဖိထားသလို ၊ ႏွလံုးကို ဖ်စ္ညွစ္ထားသလို ခံစားရပါတယ္။ ရင္ဘတ္မွာေအာင့္ၿပီး ဘယ္ဘက္ပခံုးထိပ္ ၊ တစ္ခါတစ္ရံ လက္ဖ်ားအထိ ၊ လည္ပင္းနဲ႕ ေမးရိုးေတြဆီကိုလဲ နာက်င္မႈဟာ ပ်ံ႕သြားတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ေက်ာဘက္ေအာင့္ၿခင္းကိုလဲ ခံစားရပါတယ္။
နာက်င္မႈခံစားရေသာေနရာမ်ား
အေနာက္ဘက္

၂။ အသက္ရႈခက္ခဲၿခင္း ( Dyspnoea ) ။
၃။ ေခြၽးေစးမ်ားပ်ံၿခင္း ။
၄။ ပ်ိဳ႕အန္ၿခင္း ။
၅။ မူးေမ႕ၿခင္း ။
၆။ ရင္တုန္ၿခင္း ( Palpitation ) ။
ရ။ ေၿခဖ်ားလက္ဖ်ားမ်ား ေအးစက္ေနၿခင္း ။
ေနာက္ဆံုးတြင္ ရုတ္တရက္ေသဆံုးၿခင္းမ်ား ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။

ဘယ္လုိသိႏိုင္လဲ
အထက္ေဖာ္ၿပပါ ေရာဂါလကၡဏာေတြအၿပင္ အၿခားေသာစမ္းသပ္စစ္ေဆးၿခင္းမ်ားၿဖင့္လဲသိရွိႏိုင္ပါတယ္။
၁။ ECG - Electrocardiogram
ECG ကိုေတာ့လူတိုင္းသိၿပီးသားၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ားအတြင္း ၿဖတ္သန္းစီးဆင္းေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ကို ပံုေဖာ္မွတ္တမ္းတင္ထားေပးတာၿဖစ္ပါတယ္ ။ လွ်ပ္စီးလႈိင္းကေလးေတြ ပံုစံေၿပာင္းလဲမႈကိုၾကည့္ၿပီး ႏွလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈကိုသိႏိုင္ပါတယ္။ Heart Attack ရၿပီဆိုရင္ ECG ရဲ႕ ST အစိတ္အပိုင္းဟာ ၿမင့္တက္ေနႏိုင္သလို ၊ နိမ့္က်ေနတတ္ပါတယ္။ T wave ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္ေနတာကိုလဲ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္ ( T inversion ) ။ Attack စရတဲ့ အခ်ိန္ေပၚမွာမူတည္ၿပီး ေတြ႕ရတဲ့ လကၡဏာေတြဟာလဲမတူပါဘူး ။
၂။ Coronary Angiogram - ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ားထဲကို ေဆးထိုးၿပီး ပိတ္ဆို႕ေနေသာ ေသြးေၾကာေနရာကိုရွာေဖြၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
၃။ Cardiac Markers - ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ဒဏ္ရာရမယ္ဆုိရင္ Creatine Kinase , Troponin I , Lactate Dehydrogenase isozymes လို႕ေခၚတဲ့ဓါတ္ေတြကို ေသြးထဲမွာ ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ ေရာဂါသတ္မွတ္ခ်က္ ( WHO criteria )
၁။ မိနစ္ ၂၀ ေက်ာ္ေအာင္ ရင္ဘတ္ေအာင့္ၿခင္း။
၂။ ECG လႈိုင္းမ်ားေၿပာင္းလဲၿခင္း ။
၃။ Cardiac Marker မ်ားေတြ႕ၿခင္း ။
ဒီလကၡဏာေတြနဲ႕ၿပည့္စံုမယ္ဆိုရင္ MI အၿဖစ္သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။

အေရးေပၚကုသၿခင္း
Heart Attack ရတယ္ဆိုတာနဲ႕ ၾကြက္သားေတြဆီ ေအာက္စီဂ်င္မၿပတ္ေစဖို႕အတြက္ အေရးေပၚကုသမႈေတြလိုအပ္ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ေဆးရံုကိုဆက္သြယ္ၿပီး အေရးေပၚကားေခၚပါ ။ ကားမလာခင္ ေအာက္ပါၿပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
၁။ ခႏၥာကိုယ္အေနအထား - အသက္ရႈေကာင္းမယ့္ သက္ေတာင့္သက္သာပံုစံမ်ိဳးရွိရပါမယ္။
၂။ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းေအာင္ အိမ္တံခါးမ်ားဖြင့္ၿခင္း ၊ အက်ၤ ီၾကယ္သီးမ်ားၿဖဳတ္ေပးပါ ။
၃။ ေအာက္စီဂ်င္ရွိပါက ေပးပါ ။
၄။ ေသြးခဲၿခင္းကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ Asprin ကိုတိုက္ေကြၽးႏိုင္ပါတယ္။ လူနာကေဆးမၿမိဳခ်ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ လွ်ာေအာက္မွာ ထားေပးႏိုင္ပါတယ္။
၅။ ေသြးေၾကာက်ယ္ေစေသာ Glyceryl Trinitrate ကို ညႊန္ၾကားထားပါက လွ်ာေအာက္မွာ ထဲ့ၿပီးငံုထားႏိုင္ပါတယ္။
၆။ လူနာဟာ အသက္ရႈရပ္တန္႕သြားမယ္ဆိုရင္ CPR - Cardiopulmonary Resuscitation လုပ္ေပးရပါမယ္။

ကုသမႈမ်ား
ပိတ္ဆို႕တဲ့ေသြးေၾကာ ပမာဏေပၚမူတည္ၿပီး ကုသမႈနည္းလမ္းေတြမတူညီပါဘူး ။
၁။ ေသြးခဲၿခင္းကို ကာကြယ္ေပးေသာ ေဆး၀ါးမ်ား ။
၂။ ပိတ္ဆို႕ေနေသာေသြးေၾကာေနရာတြင္ Stunt ထဲ့ၿခင္း ။
၃။ ပိတ္ဆို႕ေနေသာ ေသြးေၾကာကိုေက်ာ္လြန္ၿပီး ေသြးေၾကာဆက္ေပးၿခင္း ( CABG - Coronary Artery Bypass Graft surgery) ။

ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား
၁။ ႏွလံုးေကာင္းစြာအလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ၿခင္း ( Heart Failure ) ။
၂။ ႏွလံုးအလုပ္မလုပ္ေသာေၾကာင့္ အဂၤ ါမ်ားတြင္ ေသြးမလံုေလာက္ၿခင္း ( Cardiogenic Shock ) ။
၃။ Arrhythemia ။
၄။ ႏွလံုးအေၿမွးပါးေရာင္ရမ္းၿခင္း ( Pericarditis ) ။
၅။ ေသဆံုးသြားေသာႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား ေပါက္ၿပဲၿခင္း ( Myocardial rupture ) ။

အခ်ဳပ္အားၿဖင့္ဆိုေသာ္ ဒီႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရႈံးၿခင္းေတြဟာ အခ်ိန္နဲ႕အမွ်ၿဖစ္ေနပါတယ္။ ေရာဂါၿဖစ္ပြားရတဲ့ အေၿခခံအခ်က္ေတြထဲမွာ လူေနထိုင္မႈ life style ေၿပာင္းလဲမႈေတြဟာလဲ တစ္ခုအပါအ၀င္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏွလံုးသားေလးေတြ မနာၾကင္ၾကေစဖို႕ ေဆးလိပ္၊ အရက္ေသာက္ၿခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ ။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္ပါ ။ အဆီမ်ားေသာ အစားအစာမ်ားကို မစားပါႏွင့္ ။ ကိုယ္စိတ္ဖိစီးမႈနဲပါးေစဖို႕ တရားထိုင္ၿခင္းကဲ့သို႕ ဘာသာေရးလိုက္စားမႈမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္ပါ လို႕တိုက္တြန္းရင္း လူတိုင္းက်န္းမာခ်မ္းသာေစေၾကာင္း ဆႏၵၿပဳလိုက္ပါတယ္။ ေလးစားစြာၿဖင့္ -
# Ko Soe Thiha မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။

ငယ္ငယ္တုန္းက...

ငယ္ငယ္တုန္းက အရမ္းခ်စ္ရတဲ့ေကာင္ေလး၁ေယာက္ရွိခဲ့ဘူးတယ္။ ေကာင္ေလးနာမည္က လင္းညီ ။ ခုႏွစ္တန္းတုန္းက အခန္းတူတူဘဲ ၊ ရွစ္တန္းေရာက္ေတာ့ အခန္းခြဲသြားတာမတူေတာ့ဘူး။ အဲဒီတုန္းကဆိုရင္ သူနဲ႕ ပတ္သက္ရင္ဘာမဆို အ႐ူးထတယ္။ သူ႕ အိမ္လိပ္စာရယ္ ၊ ဖုန္းနံပတ္ရယ္ကို ေက်ာင္းတက္နာမည္ေခၚစာအုပ္ၾကီးထဲမွာ သြားၾကည့္ရတာ အေမာ။ ေက်ာင္းေပ်ာ္ပြဲမွာ သူ႕ ကိုဓတ္ပုံခိုး႐ိုက္လို႕ သူသိသြားတာ။ သူ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြဆိုတာ ကိုယ့္ကိုေနာက္လိုက္တာ။ ဟီး ရွက္တယ္။ အဲဒီတုန္းက ဓတ္ပုံ႐ိုက္ေပမဲ့ မရလိုက္ဘူး။ ကံဆိုးလို႕ ထင္တယ္ ၊ ဖလင္ပ်က္သြားတယ္။ ဖလင္ပ်က္ပုံက ဒီလို ~ အဲဒီတုန္းကအိမ္ကကင္မရာမယူသြားရဲေတာ့ သူမ်ားဆီက ကင္မရာငွါးလိုက္တာ။ အထာမသိေတာ့ ဖလင္ကိုဖြင့္မိတယ္။ ပုံနဲနဲဘဲရလိုက္တယ္၊ သူ႕ ပုံေတာ့မရလိုက္ဘူး။ ႐ိုက္မိတာလဲ၁ပုံထဲ ၊ ပ်က္ေတာ့လဲသူ႕ ဟာ။ ကံဆိုးပါတယ္။

ေက်ာင္းတက္ရင္းနဲ႕ ကိုးတန္းေရာက္သြားေရာ။ ကိုးတန္းမွာ က်ဴရွင္ယူေတာ့ လူျပည္.သြားလို႕ တဲ့ ၊ ကိုယ့္ကိုယ္စားပြဲဝယ္ျပီးတက္ရမယ္တဲ့။ အဲဒါသြားတက္တာေပါ့။ သြားတက္ေတာ့ ဘယ္သူနဲ႕ ေတြ႕လဲသိလား။ အဲဒီေကာင္ေလးကကိုယ္နဲ႕ က်ဴရွင္တူတူဘဲ။ ေပ်ာ္လိုက္တာ။ ဒါေပမဲ့ သူကဘာသာစုံမယူဘူး။ ဘာျဖစ္လဲ ေတြ႕ ရတာဘဲ ေက်နပ္တယ္။ ေကာင္ေလးရဲ့ သူငယ္ခ်င္း၁အုပ္လုံးပဲ။ ထပ္ေနာက္ခံရတာေပါ့။ အဲဒီတုန္းကကိုယ့္ေဘးမွာထိုင္တဲ့ေကာင္မေလးနဲ႕ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္ၾကတယ္။ သူက ႏြယ္ ။ အဲဒီႏွစ္က မွတ္မွတ္ရရ ေနမေကာင္းလို႕ ေဆးရုံတက္ရတာကို ေကာင္ေလးသူငယ္ခ်င္းေတြက "မင္းလုပ္လိုက္လို႕ သူေဆးရုံတက္ရတာ" လို႕ ေနာက္ၾကေသးတယ္။ သူနဲ႕ ခင္ရတဲ့ ကာလ အားလုံးဟာ အမွတ္ရစရာေတြၾကီးပါဘဲ။

ဆယ္တန္းေျဖျပီးေတာ့ စိတ္ေျပလက္ေပ်ာက္ ေကာင္ေလးဆီဖုန္းဆက္ၾကည့္တာေပါ့။ ေကာင္ေလးမာမီက သူ႕ သားကိုတိုပါ့ ၊ မေခၚေပးဘူးဗ်ာ။ အဲဒီတုန္းကေကာင္ေလးနဲ႕မခင္ေသးဘူးေနာ္။ အဲဒါ ႏြယ္ ကေျပာတယ္ ၊ သူေခၚၾကည့္မယ္တဲ့ ၊ သူကအဘြားၾကီးကိုဘာေတြေျပာလိုက္လဲမသိ။ ဟိုကေခၚေပးတယ္။ အဲဒီမွာျပသာနာေတြကစတာဘဲ။ သူငယ္ခ်င္းဆိုတာ မယုံနဲ႕လို႕ ။ ကိုယ္ေတြ႕ ။ ႏြယ္က ကိုယ္ဒီေကာင္ေလးကို အရမ္းၾကိဳက္မွန္းသိတယ္။ သူေအာင္သြယ္လုပ္ေပးမယ္တဲ့။ ကိုယ္ကလဲဘယ္သိမလဲ ၊ နင္လုပ္ရရင္လဲလုပ္ေပးလို႕ ။ သူတို႕က ပထမေတာ့ေမာင္ႏွမလုပ္ျဖစ္ၾကတယ္၊ ကိုယ္နဲ႕လဲမိတ္ဆက္ေပးေတာ့ေကာင္ေလးနဲ႕ ကိုယ္နဲ႕ ရင္းႏွီးသြားေအာင္သူဘဲလုပ္ေပးတာ။ သူတို႕ ညတိုင္းဖုန္းေျပာျဖစ္ၾကတယ္။ ကိုယ္ကေတာ့ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ေက်နပ္တာေပါ့ေနာ္ ရင္းႏွီးေအာင္လုပ္ေပးထားလို႕ ေက်းဇူးေတာင္တင္တယ္ ႏြယ္ ကို။

ဆယ္တန္းျပီးေတာ့ ႏြယ္ ဆိုတဲ့ေကာင္မေလးနဲ႕ ကိုယ္နဲ႕ ကြန္ျပဴတာ သင္တန္း၁ခုကို တူတူတက္ျဖစ္ၾကတယ္။ အဲဒီခ်ိန္ထိ အားလုံးဟာေပ်ာ္ေပ်ာ္ဘဲ။ အဲဒီမွာလဲခင္မင္ဖို႕ ေကာင္းတဲ့သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ ထပ္ေတြ႕ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာခင္ခဲ့တဲ့ေကာင္မေလး၁ေယာက္က ေနဇာ ။ သူကကိုယ္တို႕ ထက္၂ႏွစ္ငယ္တယ္။ ခုဆိုဘယ္ေရာက္ေနလဲေတာင္မသိ။ အဆက္အသြယ္ေတြျပတ္ေနခဲ့တာ။ ႏြယ္က လင္းညီကို မိတ္ဆက္ေပးတာကိုယ္နဲ႕ ။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းဆင္းရင္ေက်ာင္းေအာက္မွာလာေစာင့္တဲ့ လင္းညီက ကိုယ့္ကိုလာေစာင့္တာမဟုတ္။ ႏြယ္ကိုတဲ့။ သူတို႕ က အရမ္းခင္တဲ့ ေမာင္ႏွမဆိုဘဲ။ တစ္ရက္တစ္ရက္ ပုံျပင္ဆိုတာလဲေျပာတယ္တဲ့။

ေက်ာင္းတက္ျပီး ၆ လ အၾကာ၁ရက္မွာ လင္းညီက ႏြယ္ကို ကဗ်ာေရးေပးတယ္။ အဲဒီခ်ိန္ထိ ကိုယ္မရိပ္မိဘူး ၊ တုံးပါ့။ နဲနဲၾကာေတာ့ လင္းညီက အဲဒီကဗ်ာ (သူ႕လက္ေရးနဲ႕ သူ႕စာအုပ္နဲ႕ ) ကိုယ့္ကိုလာေပးဖတ္တယ္။ အဲဒီခ်ိန္က ကဗ်ာေတြထုတ္တာ အရမ္းေခတ္စားေနတာ၊ သူကဗ်ာထုတ္မလို႕ တဲ့။ ဘာတဲ့ လူကိုအ႐ူးမ်ားထင္ေနလားမသိ။ ရွိသမွ် ကဗ်ာေတြက အကုန္လုံး ႏြယ္အေၾကာင္းေတြ။ အဲဒီမွာ ကိုယ္လဲေပါက္ကြဲတာေပါ့။ သူ႕ စာအုပ္မွာ "အ႐ူး" လို႕ ေရးေပးလိုက္တယ္။ ေနာက္ရက္လဲက်ေရာ အိမ္ထိလာျပီး ျပသာနာရွာတယ္။ သူ႕ ကိုဘာလို႕ အဲလိုေရးလဲတဲ့။ ကိုယ္ၾကိဳက္ေနတာသိသိၾကီးနဲ႕ သူမို႕ အဲလိုလုပ္ရက္တာ။ ဒီေကာင္ အ႐ူးဘဲေပါ့။

ေနဇာနဲ႕ ႏြယ္နဲ႕ က အစကတည့္သလိုလိုနဲ႕ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ဘာေတြျဖစ္လဲမသိ။ သိပ္မတည့္ခ်င္ေတာ့။ ေနဇာက ၁ေန႕ က်ေတာ့ေျပာတယ္။ လင္းညီနဲ႕ ႏြယ္ကသိပ္မ႐ိုးသားဘူးတဲ့။ ကိုယ္ကမထင္ပါဘူး။ ႐ိုးသားမွာဘဲလို႕ ေမွ်ာ္လင့္တုန္း။ ဘာလို႕ ဆိုေတာ့ ကိုယ့္စိတ္နဲ႕ ႏိႈင္းတာကို။ ကိုယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းကိုအဲလိုလုပ္မွာမဟုတ္လို႕ ေလ။ ၁ရက္မွာ ႏြယ္က ကိုယ့္ကိုဘာလာေျပာလဲသိလား။ လင္းညီကသူ႕ ကိုရီးစားစကားေျပာတယ္တဲ့။ အဲဒီခ်ိန္ထိ ႏြယ္႐ိုးသားတယ္လို႕ ထင္တုန္း။ ေနာက္ဆက္တြဲကေတာ့ ႏြယ္ရဲ့ အိုက္တင္က အရမ္းကို ေက်နပ္ေနတဲ့ပုံျမင္မွဘဲ ကိုယ္ အရမ္းေနာက္က်သြားျပီဆိုတာသိလိုက္တယ္။ သူကကိုယ့္ကို လာေမးတယ္ ၊ သူဘယ္လိုလုပ္ရမလဲတဲ့။ ႏြယ္ကအရမ္းတက္ႂကြေနတာေပါ့။ ေမးစရာလားေနာ္ ၊ အေျဖကရွင္းေနတာဘဲဟာ။ အဲဒီခ်ိန္မွာ ကိုယ္သူ႕ ကိုမတားခ်င္ေတာ့ဘူး။ နင္တို႕ လုပ္ခ်င္တာတာ လုပ္က်ပါေတာ့လို႕ ဆိုခ်င္တယ္။

အဲဒီခ်ိန္မွာ ႏြယ္ နဲ႕ ေနဇာ ဘာျဖစ္မွန္းမသိ။ ႏြယ္ကေျပာတယ္ " သူ႕ ကိုေခၚမလား ၊ ငါ့ကိုေခၚမလား ၊ ၂ ေယာက္ထဲကၾကိဳက္တဲ့ ၁ ေယာက္ေရြးတဲ့" ။ ေနဇာကို ေရြးလိုက္တယ္။ သူ႕ ကိုအရမ္းအျမင္ကပ္သြားလို႕ ေလ။ အဲလိုလုပ္ရက္လို႕ ။ အံ့ဩတာ။

လင္းညီနဲ႕ ကိုယ္နဲ႕ ႏြယ္နဲ႕ အားလုံးအဆက္သြယ္ေတြျပတ္ျပီး ကြန္ျပဴတာသင္တန္းလဲျပီးလို႕ တရုတ္စာသင္တန္းဘက္ကိုကူးတဲ့အခ်ိန္
လင္းညီ အိမ္ကိုဖုန္းဆက္လာတယ္။ သူနဲ႕ ႏြယ္နဲ႕ အဆက္သြယ္မရွိေတာ့ဘူးတဲ့။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းကိုယ္နဲ႕ ဘဲလာေျပာတယ္။ တရုတ္စာသင္တန္းလဲတူတူတက္လိုက္ေသးတယ္။
တရုတ္စာသင္တန္းတက္ျပီး ၃လၾကာေတာ့ဘာလာေျပာလဲသိလား။ အဆက္သြယ္လာျဖတ္တာတဲ့။ သူနဲ႕ ႏြယ္နဲ႕ က ခုထိအဆက္သြယ္ရွိတုန္းတဲ့။ ဒါဆို ဒီေကာင္ ေလွနံ၂ဖက္လာနင္းတာေပါ့။ ကိုယ့္မွာေတာ့မသိဘူးေလ။ ခံလိုက္ရတာပါ။ ၁ခုရွိတယ္ ၊ သူ႕ ကို "အ႐ူး" လို႕ ေရးလိုက္လို႕ လက္စားျပန္လာေခ်တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ မိန္းကေလး၁ေယာက္ကို အဲလိုမလုပ္သင့္ပါဘူးေလ။ ေတာ္ေတာ္႐ိုင္းစိုင္းတဲ့အေကာင္။ အဲဒီထဲက ၂ေယာက္လုံးကိုၾကည့္လို႕ ကို မရေတာ့ဘူး။ ခ်စ္တာေတြလဲမရွိေတာ့ဘူး။ ၾကာခဲ့ပါျပီ။